Gammalnorsk og norrønt
Ei stor samling ordbokssetlar, diplomavskrifter og ein del administrativt materiale frå det tidlegare Gammelnorsk Ordboksverk er tilgjengeleg gjennom Språksamlingane. Setelmaterialet dokumenterer norsk språk i den klassiske norrøne tida, basert på litterære tekstar. Diplommaterialet er avtaletekstar og liknande, som er kjelde til språket i tida etter norrønt - òg kallat mellomnorsk tid. Ut over dette er fleire norrøne ordbøker tilgjengelege.
Hovedinnhold
Menota
Medieval Nordic Text Archive - Menota er ei open ressurs for alle. Ein stor del av tekstane i arkivet til Gammalnorsk ordboksverk har i løpet dei siste tiåra blitt digitalisert og gjort tilgjengeleg gjennom det fellesnordiske Menota-prosjektet. Gjennom Menota kan materialet brukast på til dømes følgjande forskingsområde:
- gammalnorsk språkstruktur
- morfologi og syntaks
- ortografisk variasjon
- leksikalske studiar
Samlingane er ein ressurs for undervisning på høgare nivå. Dei gammalnorske samlingane vil spele ei viktig rolle i språkhistoriske studiar, namnegransking og diakrone språkendringsstudiar.
Diplomatarium Norvegicum
Diplomatarium Norvegicum er ei stor norsk historisk kjeldeutgåve. Diplomatariet inneheld brev og aktstykke frå ca. 1000-talet til ca. 1570.
Norrøne ordbøker
I Språksamlingane er desse norrøne ordbøkene digitalt tilgjengelege:
Ordbog over det gamle norske Sprog er ei ordbok frå norrønt (gammalnorsk og gammalislandsk) til norsk utarbeidd av den norske presten Johan Fritzner. Det er den største komplette ordbok over det gammalnorske språket. Fritzners ordbok inneheld foruten ordforklaringar også relevante sitat frå norrøn litteratur og norrøne kjeldeskrift som lover og brev (for eksempel Diplomatarium Norvegicum) med kjeldehenvisningar.
Cleasby-Vigfusson: Icelandic-English Dictionary er ei større islandsk-engelsk ordbok som dekker heile den islandske språkperioden.
Zoëga: Concise Dictionary of Old Icelandic er ei gammalislandsk-engelsk handordbok.
Alle ordbøkene kan søkast i anten enkeltvis eller i eit samsøk i alle ordbøkene.
Trykplater i Språksamlingane
Det er til saman 223 trykkplater i samlinga som viser anten einskilde manuskript, diplom, kart eller planar.
Attgjeving av manuskript i samlinga er trykkplater som ikkje er monterte opp på ein treblokk. Det er Gammalnorsk Homiliebok i AM 619 4to frå ca. 1200-1225 i 100 plater og Oslos bylov i AM 305 fol. (hand. c) frå rundt 1300 i 72 plater som finst i samlinga. Manuskripta er fullstendige og vart laga i samanheng med den prenta utgåva i Corpus codicum Norvegicorum medii aevi. Utgåva til Homilieboka vart utgitt av Trygve Knudsen i 1952, og utgåva til Oslo bylov av Didrik Arup Seip i 1950.
Diplomplatene i samlinga inneheld 51 klisjear - alle monterte opp på treblokker - i eit tidsrom frå 1225 (DN 1:8) til 1383 (DN 1:481), og ein god del av dei vart laga i samanheng med arbeidet til Finn Hødnebø (1960: Norske diplom til og med år 1300), òg prenta i serien Corpus codicum Norvegicorum medii aevi.
I tillegg finst det eit kart av Solum Herad, prenta i Lydverket i Solumsmålet. I: Skrifter frå Norsk Målførearkiv (III) av Halvor Dalene (1953), eit Lut-brev frå 1804 laga til 17. mai, to graduale-plater og ein plan over eit skip.