Ny giv for kultur og helse
Vestland fylkeskommune vil styrkje arbeidet med fagområdet kultur og helse, m.a. ved å etablere eit samarbeidsforum, prioritere integrering av flyktningar, ta i bruk musikkterapi for gode skulemiljø og vere pådrivar for politikkforming.
Hovedinnhold
Samrøystes vedtak i fylkesutvalet
Vestland fylkeskommune er ein sentral deltakar i Polyfon kunnskapsklynge for musikkterapi. Eit samrøystes vedtak i fylkesutvalet i Vestland 28.11.2023 er verdt å merke seg, då det inneber ei tydeleg satsing på kultur og helse, inkludert musikkterapi:
- Vestland fylkeskommune etablerer samarbeidsforum med kommunar og frivillige organisasjonar for å auke kunnskapen til aktørane på feltet, styrkje erfaringsdelinga og samordne innsatsen innanfor fagområde kultur og helse.
- Vestland fylkeskommune vil styrke arbeidet med å utvikle kunnskap om fagområdet kultur og helse, mellom anna som verkemiddel til integrering av flyktningar.
- Vestland fylkeskommune legg til rette eigne tenester med føremål å styrkje arbeidet med kultur og helse. I vidaregåande skule er det behov for meir kompetanse om bruk av musikkterapi som del av det faste pedagogiske tilbodet knytt til psykisk helse, og om korleis musikk i skulen kan bidra til gode skulemiljø og som alternative meistrings- og læringsarenaer.
- Vestland fylkeskommune skal vere pådrivar for politikkforminga på feltet.
Nedanfor følgjer informasjon om planforankringa og det konkrete saksframlegget som ligg bak dette tydelege politiske vedtaket. I faktaboksen dreg vi trådar tilbake til framveksten av musikkterapifeltet på Vestlandet på 1980- og 1990-talet. Fylkeskommunen var ein sentral medspelar også då.
Solid forankring
Saka som fylkespolitikarane fekk seg førelagt, har solid forankring, både i Kulturlova og i fylkeskommunens eige planverk innan regional utvikling, kultur, opplæring og folkehelse.
Når det gjeld forsking og praksis, viser saksframstillinga m.a. til det tette samarbeidet mellom Fylkeskommunen og kunnskapsklynga Polyfon på musikkterapiområdet. Andre samarbeidspartar inkluderer m.a. Alrek helseklynge; Idrettsklynge Vest; UiB; HVL; USHT Vestland, Sogn og Fjordane; Helse Førde og Kinn kommune.
Saka er også administrativt forankra. På fylkeskommunens avdeling for kultur og folkehelse er det tilsett rådgjevar i kultur, helse og musikkterapi.
Når det gjeld politisk forankring vert det vist til at nasjonale, regionale og lokale mål, føringar og vedtak er grunnlag for den heilskaplege politikken fylkeskommunen ønskjer å utvikle på området.
Korleis kan musikkterapi bidra til gode skulemiljø?
Ei av dei viktigaste oppgåvene til fylkeskommunen er ansvaret for vidaregåande skule. Ein del av det politiske vedtaket som no er gjort, omhandlar altså musikkterapeutiske tenester: «Vestland fylkeskommune legg til rette eigne tenester med føremål å styrkje arbeidet med kultur og helse. I vidaregåande skule er det behov for meir kompetanse om bruk av musikkterapi som del av det faste pedagogiske tilbodet knytt til psykisk helse, og om korleis musikk i skulen kan bidra til gode skulemiljø og som alternative meistrings- og læringsarenaer».
I grunngjevinga vert det vist til dei store utfordringane med trivsel og fråfall i skulane. Ein tydeleg uttale frå Vestland ungdomsutval, fatta i møte 20.10.2023, er også ein del av saksutgreiinga:
VU [ønskjer] at det blir sett fokus på god utbreiing av musikkterapi i fylket. VU ønskjer tal på kor mange musikkterapeutar som jobbar aktivt i fylket og om det er mogleg å få til ei ordning lik helsesjukepleiarordninga på skulane. At musikkterapeutar kan jobbe på skulen med elevar som treng tilbodet.
Fylkeskommunen som pådrivar for kultur og helse
Med det vedtaket som er gjort, vert Vestland fylkeskommune ein viktig pådrivar for arbeidet med kultur og helse. Fleire andre fylkeskommunar har også interessante ting på gong.
Heilt sidan dei to første musikkterapeutstillingane på Vestlandet vart etablerte på Sandane i Nordfjord hausten 1983, har fylkeskommunen vore ein viktig medspelar for fagutvikling. Sogn og Fjordane sin fylkeskulturplan, lagt fram i 1986, illustrerer dette: Her kunne ein lese om planar for eit Fylkessenter for musikkterapi og ei musikkterapiutdanning på Sandane.
Det er ikkje alltid planar vert realiserte, men Sogn og Fjordane fekk faktisk starta ei prøveordning med eit fylkessenter for musikkterapi allereie i 1987. Året etter, i 1988, kom den planlagde musikkterapiutdanninga på Sandane. Av dette kan vi kanskje lære to ting: 1) Fagleg utvikling skjer ikkje berre i storbyane. 2) Fagleg utvikling kan løftast gjennom eit likeverdig samarbeid mellom partnarar med kompetansar som supplerer kvarandre.
Slik var det på 1980-talet. Er det slik i dag? To eksempel kan tyde på det:
1) Kinn kommune vann den nasjonale «Leve hele livet»-prisen 2020 for sitt arbeid med å kombinere kommunalt planarbeid med lokalt engasjement for aktive og meiningsfulle dagar for eldre menneske. Kommunens musikkterapitilbod var ein viktig del av grunngjevinga.
2) Likeverdig samarbeid mellom partnarar med ulik kompetanse er også grunnlaget for kunnskapsklynga Polyfon, som sidan 2015 har bidrege til regional og nasjonal fagutvikling.
Vestland fylkeskommune er altså i dag ein viktig del av klyngesamarbeidet i Polyfon. Klynga har då også vore med på å støtte ei Kartlegging av musikkopplegg som førebyggjande tiltak mot skulefråfall i vidaregåande skular i Vestland fylke, og dette blir ein viktig tematikk å følgje opp vidare.
